THỜI KỲ BẮC THUỘC

Bởi theo tục truyền kể rằng.

An Dương Vương, ngài được thần Kim Qui.

Giúp trừ yêu, quỉ, ma đi.

Không lâu sau đó, Kim Qui nói rằng:

 ‘‘Ta cho vua một móng chân.

Để vua làm chiếc nỏ thần, phòng khi.

Can qua, có xảy ra thì.

Nỏ thần, một phát giết đi vạn thù’’

 Thế nên vào lúc bấy chừ

 An Dương Vương tiếng, chấn trời phương Nam.

Triệu Đà nhiều lần kéo sang.

Nhưng mà càng đánh thì càng thiệt quân.

Tục truyền, Đà giả kết thân.

Cho con ở rể, tiện phần dò la.

Trọng Thủy, con ruột Triệu Đà.

Cưới con An Dương  Vương là Mị Châu

Trọng Thủy  ở rể, ít  lâu.

 Luôn rằng, cũng phải thế nào thăm cha.

Lúc này xin nói rõ là

Tục truyền, Trọng Thủy tráo qua nỏ thần !

               Quá tin người, thiệt tấm thân

An Dương Vương phải một lần bại vong !

Bởi Triệu Đà nắm tin xong.

Dốc toàn quân  lực tấn công Loa Thành.

An Dương Vương bại rành rành.

Không ngờ con rể, không canh, không phòng !

Thua chạy càng tức ở lòng.

Đến núi Mộ Dạ, biết không còn đường.

Mị Châu, ông hạ nhát gươm

Thân thì tự trẫm, để buồn Thành Loa !

       Nhà Triệu.

 

Ngay năm Quý Tị (-208) bước qua

Âu Lạc, Nam Hải, Triệu Đà nhập chung

Đô kỳ đóng tại Phiên Ngung

Lập nước Nam Việt cứ hùng trời nam.

Xưng Triệu Vương Vũ, ràng ràng.

Nước Nam Việt ở phương Nam, nhớ là:

Sau núi Ngũ Lĩnh và ta

Nước ta Nam Việt, xem ra cũng tầm !

Bên Trung Quốc, sau nhà Tần.

Hai bên Hán Sở tranh phần ngôi vương.

Lưu Bang quyền biến khôn lường.

Phế Tần,  trừ Sở, xưng vương nước Tàu.

Tức Cao Tổ. Tiếng ngàn sau.

Hại công thần giỏi, nhưng cao nhân tình !

Lấy Nam Việt không cần binh

Chỉ sai Lục Giả, dụng tình bày qua.

Đúng năm Ất Tị (-207),  lịch ta.

Thuận theo nhà Hán, Triệu Đà thụ phong.

Triệu Đà cố giữ một lòng.

Nhưng Cao Tổ mất, sự không còn thường.

Lữ Hậu  lên, nắm quyền vương.

Với Nam Việt ở Nam Phương, thì bà

Nghe lời xúi giục gièm pha.

Giao thông, mua bán thế là cấm ngay.

Đặc biệt có những thứ này :

Như đồ điền khí, sắt hay là vàng.

Vũ Vương tức giận uất gan.

Ông hội quân thần, đường hoàng tự xưng.

Nam Việt Đế, rồi dẫn quân.

Tiến về phía Bắc đánh vùng Trường Sa.

Bởi Triệu Vương Vũ nghĩ là:

Trường Sa vương xúi, mới ra sự này.

Ông đánh Trường Sa Vương ngay !

Ngặt Trường Sa đất, Hán cai, thế là.

Xắn tay Hán dấn can qua.

Quyết cùng Nam Việt, hai nhà giao tranh.

Nam Phương thủy thổ không lành

Hán không đánh nổi, phải nhanh rút về.

Vương Vũ danh tiếng càng ghê

Giờ như Hán đế, chẳng hề kém chi!

Sau này Lữ Hậu mất đi

Hán Văn kế vị, thực thi dung hòa.

Vua này mưu lược tài ba

Muốn thu Nam Việt, ông đà cho sai.

Vẫn quan Lục Giả, người này!

Bởi Hán Văn biết trước đây họ đà

Đã biết nhau trước can qua.

Lục Giả mang lễ, thư và đi ngay.

Trình thư, đại ý như vầy:

“Rằng Vương Vũ, việc trong ngoài lượng suy

Cớ sao quấy nhiễu biên thùy.

Can qua, sự ấy đáng chi tự hào?

Đất của Nam Việt là bao.

Lấy phần đó đất, ta giàu thêm chăng?

Vương Vũ chắc cũng biết rằng.

Ở quận Chân Định, xưa phần quê ông.

Ta luôn ghi nhớ trong lòng.

Mả mồ tông tổ của ông, ta đà.

Cho sửa sang cả, thêm là.

Anh em ông đó, hiện ta phong rồi!

Bây giờ sau phía nam trời

Ông cứ tự xử. Nhưng khơi chuyện này:

Cả hai xưng đế! Có hay?

Lại ra tranh chấp, nạn này sao nên?

Bất hòa mong gác sang bên.

Như xưa thông sứ ông nên xét lòng.”

Vương Vũ khi xem thư xong.

Biết Văn tốt, nên lòng mong đáp đền !

Ông ta bảo: ‘‘Hán bề trên.

Xin phục hiệu cũ để bền thâm giao!’’

Vậy nên, từ đó về sau.

Hai nhà Hán, Triệu, lúc nào cũng yên.

Giáp Thìn (-137), Vương Vũ qui tiên.

Cơ nghiệp nhà Triệu, giờ truyền : Văn Vương.

Văn Vương khí chất tầm thường.

Chỉ hai năm ở ngôi vương, thế là.

Dốc quân  Mân Việt  đánh qua

Mân Việt xưa, Phúc Kiến là ngày nay.

Văn Vương lại sợ vua này.

Phải nhờ nhà Hán ra tay đánh dùm.

Hán quân chấp  thuận cho quân.

Hạ đi Mân Việt, giống gần trở tay.

Việc xong  Nhà Hán lại sai.

Trang Trợ qua Nam Việt ngay, dặn là:

Truyền Văn Vương, bảo đi qua.

Gặp vua  Nhà Hán  để mà chầu. Xong.

Nam Việt biết. Cả đình thần.

Hết lòng ngăn Triệu Văn Vương, bảo là:

Nên cho thái tử đi qua

Anh Tề thái tử thế là đi thay.

Văn Vương vẫn vậy ở ngai.

Bính Thìn vừa tới, vua này mất đi.(-125)

Anh Tề về, lên trị vì.

Tức Triệu Minh Vương, khi nắm quyền.

Về Minh Vương, xin nhắc liền.

Khi qua nhà Hán, cưới thêm vợ là.

Cù Thị, sau bà sinh ra.

Người  con trai trưởng, đặt là tên Hưng.

Sau này  Văn Vương từ trần.

Minh Vương lên trị, rồi nhân lúc này.

Phong cho Cù Thị rằng ngay!

Sử ghi Hoàng hậu, lúc này Hưng thăng

Chức Thái Tử, sau nhớ rằng.

Minh Vương khi đã từ trần, Hưng thay

Nhớ Hưng vừa lúc lên ngai.

Thì ông ta chọn hiệu này: Ai Vương.

Bấy giờ nước Tàu, bắc phương.

Có Hán Vũ đế đường đường trên ngai.

Vua này, một kẻ hùng tài

Muốn mở bờ cõi ra ngoài biên cương.

Nhứt là  ở dưới Nam phương.

Vũ đế muốn dụ Ai Vương sang chầu.

Ông ta mới sai quan sau:

An Quốc Thiếu Quý, bảo mau lên đường.

Xuống Phiên Ngung dụ Ai Vương.

Thiếu Quý theo lệnh,  lên đường đi ngay.

Tới Nam Việt quốc tại đây

Quý gặp Cù Thị, cả hai lúc này.

Tư thông nhau. Bởi trước đây.

Lúc còn ở Hán, đôi này rất thân.

Chỗ này. Thưa rõ thêm phần

Ngày xưa Quý, Thị,  tình nhân một thời !

Những tưởng ăn kiếp ở đời.

Nhưng Anh Tề gặp Thị, thời cưới luôn.

Sinh ra Hưng, tức Ai Vương.

Quý, Thị li biệt  hai đường Bắc Nam.

Nay gặp lại, Thiếu Quý bàn.

Đem Nam Việt về lân bang Hán triều.

Tư thông nhau, tính đủ điều.

Thái hậu Cù Thị cũng chiều nghe theo

Rồi khi Nam Việt đại triều.

Lữ Gia tể tướng biết, liều can ngăn.

Ai Vương, Cù Thị khăng khăng.

Một, hai đem Nam Việt dâng Hán triều!

Lữ Gia về truyền hịch nêu

‘‘Ai Vương, Cù Thị, thất điều trung quân.

Rằng: Đem Nam Việt mà dâng.

Cho bên nhà Hán, luận phần tội chi ?’’

Ông dẫn cấm vệ giết đi.

Thiếu Quý, Cù Thị rồi thì Ai Vương.

Lữ Gia tôn con Minh Vương.

Tên gọi Kiến Đức thẳng đường lên ngai.

Tức Triệu Dương Vương vua này.

Nhưng Dương Vương trị, chỉ dài một năm.

Năm sau nhà Hán soạn quân.

Cho Lộ Bác Đức đánh thần tốc sang.

Triệu Dương Vương nghiệp đứt ngang.

Nước Nam Việt phải lửa tàn tro bay!

Đúng vào Canh Ngọ (-111), năm này.

Hán lấy Nam Việt, đổi ngay lại là:

Bộ Giao Chỉ, xong chia ra

Cả thảy chín quận, để mà trị cai.

Nước ta, Hán chia thế này:

Cả thảy ba quận sau đây, nhớ rằng:

“Nhật Nam, Giao Chỉ, Cửu Chân”.

Ba quận này đúng chỉ phần - nước ta?

Sáu quận còn lại, kể ra

Có Thương Ngô, Đạm Nhĩ và Uất Lâm.

Nam Hải, Hợp Phố, thêm phần.

Châu Nhai là đủ. Cũng cần biết ngay:

Đầu quận, quan thái thú cai.

Còn Bộ thì Thứ Sử, quan này coi.

Chỗ này nên nhớ rạch ròi.

Quận thì dưới Bộ, chớ thôi nhập nhằng !

Lịch sử lại viết tiếp rằng.

Về chính trị thì mười phần chưa thay !

Ở trong quận thì những tay.

Làm quan như Lạc Tướng hay Lạc Hầu.

Vẫn được thế tập lúc đầu.

Mà Lạc tướng hay Lạc hầu thì cai.

Các bộ lạc vào thời này.

Xem ra, chính trị chưa thay gì nhiều !

Các thái thú, lược đôi điều.

Có hai người được nhắc nhiều bên ta.