THỜI KỲ BẮC THUỘC

 

Dương Đình Nghệ

Dương Đình Nghệ, đúng họ tên.

Vào năm Tân Mão ( 931), nổi lên cướp quyền.

Lý Tiến thất đảo bát điên.

Nước ta hắn bỏ mà liền tháo thân.

 

Đình Nghệ cùng với ba quân.

Giờ, giành độc lập trọn phần về tay.

Thắng lợi, dân tôn ông ngay.

Tiết độ sứ, nhưng chỉ dài bảy năm

 

Ông bị nha tướng hiểm thâm.

Kiều Công Tiễn giết, rắp tâm cướp quyền.

Hắn xưng tiết độ sứ liền.

Nhân dân ta ở khắp miền hờn căm.

 

Ngô Quyền.

 

Bấy giờ ở làng Đường Lâm.

Con rể Đình Nghệ quyết tâm báo thù.

Sau lưu danh tiếng thiên thu.

Trong diệt nội phản, ngoài thù sợ danh.

 

 

Ngô Quyền, bực đại hùng anh.

Điểm lại mọi việc, ngọn ngành như sau :

Ngô Quyền lúc giữ Ái Châu.

Thuộc hạ phi  báo trước sau sự tình.

 

 

Ngô Quyền cho họp quân binh

Ngược từ Thanh Hóa, thân chinh tấn liền.

Quân băng hùng khí kinh thiêng.

Nhằm Thành La. Tiến! Nợ riêng quyết đòi.

 

 

Kiều Công Tiễn biết  không rồi

Liệu đánh không lại, cho đòi người thân.

Sang Nam Hán, xin viện quân.

Được tin, Nam Hán, quân thần hả hê.

 

 

Chủ tâm cướp nước ta về.

Chúng cho thời đến, dễ bề ra tay.

 Lưu Cung bọn họ thuận  ngay.

Sẵn sàng binh bị, ấn ngày kéo sang

 

 

Xong chia thủy bộ hai đàng

Cha trên con dưới, kéo sang đùng đùng.

Trên bờ chủ lực Lưu Cung.

Dưới sông làm hổ, làm hùng : Hoằng Thao.

 

 

Đề binh, con trước cha sau.

Chúng cho  ta bại khác nào trở tay !

Ngô Quyền được lính báo ngay.

Thế là ông quyết ra tay, đánh liền.

 

 

Hạ La Thành, việc trước tiên !

Tự tay đốc lính xung thiên công thành.

La Thành mấy chốc tan tành.

Trãm Kiều Công Tiễn trước thành Đại La.

 

 

Coi như ổn việc nước nhà.

Nhưng ngoài biên cảnh, giặc qua ầm ầm

Ngô Quyền nói với ba quân.

‘‘Hoằng Thao khờ khạo, đâu cần sợ chi !

 

 

Cứ như ta đã tính suy.

Bọn chúng mệt mỏi do đi đường dài.

Quân ta khỏe, thế trong tay.

Nhưng thuyền chúng mạnh, điều này phải suy

.

Cách này ta thấy khả thi.

Các ngươi cứ việc làm y như vầy :

"Vào rừng đốn thật nhiều cây.

Vót đầu, bịt sắt đóng dày dưới sông.

 

 

Bạch Đằng tại cửa Biển Đông."

Nói rồi tướng sĩ đồng lòng làm ngay.

Mọi việc tiếp diễn như vầy:

Hoằng Thao khi đến, còn ngoài biển Đông.

 

 

Triều lên, ta giả tấn công.

Rồi quay đầu chạy như không biết gì

Hoằng Thao đuổi đánh ì ì.

Quân ta cầm cự. Ngay khi nước ròng

 

 

Trên bờ phối hợp dưới sông.

Nhằm vào thuyền địch, giáp công thần sầu.

Thất kinh, bọn chúng quay đầu.

Bạch Đằng lại chổ sông sâu, nước ròng.

 

 

Ào ào nước xiết dưới sông

Ngổn ngang thuyền địch tranh, hòng thoát thân.

Ngô Quyền dụng kế như thần

Sau đánh tới, trước cột dần lộ lên.

 

 

Thuyền địch lật ngược dưới trên.

Muôn ngàn xác giặc, trôi lềnh biển đông.

Ngô Quyền lập được kì công.

Giết Hoằng Thao tại cửa sông Bạch Đằng.

 

 

Địch quân còn một hai phần

Nhằm về Nam Hán co chân chạy dài.

Gặp Lưu Cung, chúng báo ngay.

Hoằng Thao thảm bại, chết ngay trận tiền.

 

 

Lưu Cung òa khóc mạch liền.

Lệnh thu quân lại về liền Phiên Ngung.

Ngô Quyền cái thế anh hùng.

Cởi ách, dẹp việc phục tùng Bắc phương.

 

 

Chính tay ông đã mở đường

Cho Đinh, Lê, Lý…tự cường ngày sau.

Ngàn năm hơn thuộc người Tàu.

Ngô Quyền quật ách đổ nhào từ đây.

 

 

Đúng vào Kỷ Hợi (939), năm này.

Trời Nam, đất Bắc chia hai muôn đời.

 

Nước ta sau, lắm đổi dời.

Nhưng những ảnh hưởng lâu đời Bắc phương

Như sùng tín, đạo luân thường.

Học vấn, cai trị… khôn lường đổi ngay

 

Ta xét lại những điều này.

Trước tiên điểm lại bên đây Nam trời.

Từ Ngô Quyền ngược lại thời :

Nam Việt mất nước, tính thời gian ra :

 

Một ngàn năm chục năm xa !

Thời gian đó, Tàu trị ta bao đời.

Thế nên phong tục đổi dời.

Tập quán, cách sống theo thời mà thay.

 

Thời Văn Lang, ví thế này.

Tựa người thiểu số, chưa khai hóa gì !

Đến Âu Lạc, chẳng khác chi.

Sang Nam Việt, ít nhiều gì đó thay !

 

Nhưng chỉ phỏng những chuyện này.

Lấy gì kê cứu luận bày thêm ra !

Còn ở bên Tàu, xét ra.

Vào thời Tam Đại khá là văn minh.

 

Thời nhà Chu, nhớ đinh ninh.

Nhiều học thuyết lớn sản sinh lúc này.

Nho giáo, Đạo giáo từ đây.

Sang Hán, Đường lại mỗi ngày thịnh lên.

 

Phật giáo, nước Ấn, kế bên.

Truyền sang Tàu, thời rộ lên Hán, Đường.

Lúc này ta thuộc Bắc Phương.

Cho nên đạo giáo, luân thường, trị cai...

 

Ta theo họ những điều này.

Rồi khi độc lập, ta xây nước nhà.

Đạo giáo ấy càng mở ra.

Đinh, Tiền Lê, Lý. Phật là ưu tiên.

 

Từ nhà Trần, Nho thịnh lên.

Học thuật, chính trị… giống bên nước Tàu.

Vì lẽ đó, ta đi sau.

Người xưa coi bắt chước Tàu là hay.

 

Nói thêm về những điều này.

Là do địa thế bên đây nước nhà.

Phía Đông, giáp bể bao la.

Tây, Nam các nước kém ta khoảng dài.

 

Phương Bắc có Tàu khá hay.

Nhưng giao thông quả dặm dài cách ngăn !

Địa lý vậy, nên người dân.

Mấy ai ra khỏi địa phần nước ta.

 

Ít ai đi hết nước nhà.

Đâu biết nước khác, người ta làm gì !

Phàm việc tiến hóa, nói chi.

Đã không  động lực, lấy gì  đổi thay !

 

Tạm  gác lại  những chuyện này.

Người Việt ta có cái  hay riêng mình.

Nghị lực mạnh mẽ, bẩm sinh.

Tính cách riêng biệt, thông minh do trời.

 

Quyết không lẫn Tàu, đời đời.

Cho nên họ đâu dễ thời trị ta.

Bắc thuộc. Khởi nghĩa nổ ra :

Bà Trưng Bà Triệu, tiếp là Lý Bôn.

 

Triệu Quang Phục, Mai Thúc Loan.

Phùng Hưng, Khúc Thừa Dụ, còn lưu danh.

Sau Đình Nghệ. Tới hùng anh 

Ngô Quyền, độc lập đã giành về tay.

 

Nhưng chỉ lược qua sơ sài.

Thời này còn lắm anh tài trời nam.

Hết Bắc Thuộc, sử sang trang.

Ngô Quyền đại thắng, đường hoàng lên ngôi.

 

                                       XIN MỜI XEM TIẾP TỰ CHỦ THỜI ĐẠI